iconWe toetsen ons weerstandsvermogen

In onderstaande tabel hebben we verschillende ratio's uitgewerkt om het weerstandsvermogen te toetsen. De provincie gebruikt de kengetallen in haar functie als toezichthouder. Onder de tabel met ratio’s leest u wat de kengetallen inhouden.

Omschrijving

2023 rekening

2024 begroting

2024 rekening

Netto schuldquote

-14,51%

16,67%

-3,47%

Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen

-25,06%

5,15%

-13,12%

Ontwikkeling netto schuld per inwoner

493-

248

192-

Solvabiliteitsratio

62,97%

61,49%

62,19%

Structurele exploitatieruimte

1,75%

-1,01%

6,82%

Grondexploitatie

0,65%

0,49%

1,78%

Belastingcapaciteit

100%

100%

100%

Onbenutte belastingcapaciteit

4,29%

0,29%

0,37%

Saldo baten en lasten voor reserves

2,77%

-1,61%

-0,22%

Netto schuldquote en ontwikkeling netto schuld per inwoner

Met de netto schuldquote geven we inzicht in het niveau van de schuldenlast ten opzichte van de totale baten. Het laat zien of we investeringsruimte hebben of niet. Ook zegt het kengetal wat over de flexibiliteit. Hoe hoger de schuld is, hoe meer kapitaallasten (rente en aflossingen) er zijn hoe minder flexibel. Voor het percentage geldt: hoe lager hoe beter.

Het financieringsoverschot is in 2024 gedaald met € 13 mln. tot € 15 mln. met als belangrijkste redenen het investeren in onderwijshuisvesting, de herinrichting Marktplein Steenderen, de herinrichting van de Zomerweg en de grondenexploitaties. We hoefden we, in tegenstelling tot de begroting, nog geen nieuwe leningen aan te trekken. Door de investeringen zien we de schulquote dalen.

In de berekening van de netto schuldquote is niet zichtbaar waarvoor we de schulden zijn aangegaan. Zo kan een hoge schuld ook worden veroorzaakt doordat middelen worden doorgeleend. Voor onze gemeente is dat met name het geval voor duurzaamheidsleningen. Om te laten zien of we veel geld doorlenen aan derden wordt ook de schuldquote exclusief doorgeleende gelden weergegeven. Net als voor de netto schuldquote geldt ook hier: hoe lager het kengetal hoe beter.
De ontwikkeling netto schuld per inwoner worden de rentedragende schulden verminderd met banktegoeden uitgedrukt in een bedrag per inwoner. Uit het overzicht blijkt dat we geen netto schulden hebben. Het kengetal onderschrijft de conclusie van de Netto schuldquote.

Solvabiliteitsratio

De solvabiliteitsratio geeft de mate aan waarin de gemeentelijke bezittingen zijn betaald met eigen middelen. Anders gezegd: het aandeel van het eigen vermogen in het totaal vermogen. Hoe hoger de verhouding eigen vermogen ten opzichte van het totale vermogen (het financiële kengetal solvabiliteitsratio), hoe financieel gezonder de gemeente.

Structurele exploitatieruimte

De structurele exploitatieruimte geeft aan hoe groot de structurele vrije ruimte binnen de vastgestelde begroting is. Daarnaast geeft dit kengetal ook aan of we in staat zijn om structurele tegenvallers op te vangen dan wel of er nog ruimte is voor nieuw beleid. Schommelt de waarde rond de nul? Dan is de ruimte vrijwel volledig benut. In het overzicht zien we dat de rekening 2024 exploitatieruimte laat zien in terwijl bij de begroting de exploitatieruimte nagenoeg volledig is ingevuld. Voor het realiseren van een sluitende begroting voor 2025 hebben wij keuzes gemaakt waaronder het realistisch begroten. De uitkomst hiervan heeft ook invloed gehad op 2024.

Grondexploitatie

Het financiële kengetal grondexploitatie geeft aan hoe groot de grondpositie (boekwaarde) is ten opzichte van de jaarlijkse totale gemeentelijke baten. De waarde geeft een stijging weer en laat zien dat wij investeren in grondexploitaties.

Belastingcapaciteit en onbenutte belastingcapaciteit

De belastingcapaciteit geeft inzicht hoe onze belastingdruk zich verhoudt tot het landelijk gemiddelde. De onroerende zaakbelasting, de rioolheffing en de afvalstoffenheffing bepalen hoe hoog de woonlasten per gemeente zijn. De woonlasten voor een meerpersoonshuishouden in een jaar vergelijken we met het landelijk gemiddelde van het vorige jaar en is uitgedrukt in een percentage daarvan. Een uitkomst hoger dan 100% betekent dus hogere woonlasten dan het gemiddelde van Nederland. Meer hierover hebben we beschreven in de paragraaf Lokale heffingen (2.2.1).

De onbenutte belastingcapaciteit geeft in een percentage van de inkomsten van de gemeente weer welke belastingomvang nog geheven kan worden tot aan de norm artikel 12 gemeente. De omvang zelf is weergegeven in de tabel Weerstandscapaciteit in de paragraaf 'We kennen de weerstandscapaciteit en ons weerstandsvermogen.

Saldo baten en lasten voor reserves

Het saldo drukken we uit in een percentage van de baten. Een positief percentage geeft aan dat er nog begrotingsruimte is. De hoogte van het percentage geeft de mate van ruimte weer. Bij een negatief percetage is er geen ruimte. Het percentage structurele exploitatieruimte geeft een beter beeld omdat hierbij incidentele baten en lasten worden geëlimineerd.