Programma's

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - Mantelzorg (lasten € 80.000 V)

In november 2023 stelde u als raad de Nota Mantelzorgbeleid 2024-2027 vast. De kosten voor ons mantelzorgbeleid waren lager dan verwacht. Dit kwam door een andere invulling van de mantelzorgverwendag en een goedkopere ontwikkeling van de mantelzorgwijzer. We gebruikten ook Brede SPUK-middelen om de kosten voor mantelzorg te dekken, waardoor we geld overhielden op het reguliere budget voor mantelzorg.

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - Preventie jeugd (lasten € 51.000 V)

Bij het jaarwerk 2023 namen we verplichtingen op voor nog te verwachte kosten voor jeugdgezondheidszorg (0-4 jaar) en integrale vroeghulptrajecten. We ontvingen de facturen in 2024. De kosten vielen lager uit dan verwacht, wat een voordeel opleverde in 2024. Daarnaast dekten we een deel van de kosten voor maatwerkvoorzieningen met betrekking tot Kansrijke Start met Brede SPUK-middelen, waardoor we het reguliere budget niet volledig hebben besteedden.

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - SPUK Integraal Zorgakkoord (lasten € 149.000 N)

Net als in 2023 maakten we voor de regeling SPUK Integraal Zorgakkoord (IZA) onderdeel uit van de samenwerkingsregio Achterhoek met Doetinchem als mandaathouder. De (concept) regionale begroting SPUK IZA werd pas eind 2024 vastgesteld. Hierdoor konden we de geraamde kosten en opbrengsten niet meer verwerken in onze gemeentelijke begroting 2024. De gelijke opbrengsten noemen we verderop bij baten 6.1 SPUK Integraal Zorgakkoord.

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - Welzijnsbeleid (lasten € 99.000 V)

We declareerden de subsidiekosten voor de dorpskamer in Zelhem onder de SPUK Integraal Zorgakkoord (IZA). Hierdoor hielden we geld over op het reguliere budget voor welzijnsbeleid.

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - Collectief aanvullend vervoer (lasten € 71.000 V)
 We gaven minder uit aan sociaal-recreatief Wmo-vervoer (ZOOV op Maat). Voor de raming van dit vraagafhankelijke Wmo-vervoer gingen we uit van de door ZOOV afgegeven begroting voor 2024, maar de werkelijke kosten vielen lager uit. Op basis van het jaarverslag en de kostenverantwoording van ZOOV over 2024 voeren we in 2025 een nadere analyse hierop uit.

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - Programma Migratie & Integratie (lasten € 269.000 V)
 In 2024 heeft u voor een periode van 2 jaar middelen toegekend voor het programma Migratie & Integratie. In de tussenrapportage 2024 hebben actualiseerden wij de planning. Wij maken stappen in de uitvoering van het programma maar ondervinden vertraging op de onderdelen waar wij afhankelijk zijn van externe organisaties (COA) en andere projecten (flexwonen). Naast de opvang en huisvestingstaken zijn er in het programmaplan middelen toegekend voor het versterken van de positie van de nieuwkomers en het maatschappelijk veld. Wij vragen u dan ook om van deze middelen € 237.000 via een resultaatsbestemming beschikbaar te stellen in 2025. Dit bedrag is lager dan het voordeel omdat we een deel van de werkzaamheden efficiënter uitgevoerden. In de 1^e en/of 2^e tussenrapportage 2025 leggen wij de geactualiseerde planning aan u voor.

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - HAR (lasten € 77.000 N)
 Via de hotel- en accommodatie regeling (HAR) vingen wij statushouders op. Dit jaar hebben de statushouders langer dan 6 maanden op deze locatie verbleven waardoor de financiering via de HAR in het najaar niet toereikend bleek. In 2024 betekent dit een negatief resultaat van € 77.000. Per 2025 vangen wij deze statushouders op in de doorstroomlocatie en maken wij geen gebruik meer van een HAR. In 2023 was er sprake van een voordeel van € 136.000 op de HAR. Over de gehele looptijd is de HAR niet verliesgevend geweest.

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - Opvang Vluchtelingen Oekraïne (baten € 71.000 N)
 In de tussenrapportage 2024 informeerden we u al over de ontvangen SPUK-middelen Bekostigingsregeling Opvang Oekraine. Door het vroegtijdig stopzetten van een locatie realiseerden we minder bedden, waardoor de baten € 71.000 lager uitvielen.

Het totale resultaat op deze regeling komt € 59.000 lager uit dan begroot. In de tussenrapportage 2024 parkeerden we het resultaat op OVO in de algemene reserve voor het geval dat het rijk deze SPUK-middelen terugvordert. In het najaar bleek dat het rijk dit niet doet, waardoor het totale resultaat op OVO hiermee € 2.852.000 bedraagt.

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - Project samen groeien (baten € 100.000 N)
In 2024 ontvingen we een provinciale subsidie van € 100.000 voor het project ‘samen groeien’. Met deze subsidie onderzochten we en ervaren hoe we extra plekken kunnen creëren bij de kinderopvang en gastouders door het integreren van nieuwkomers in deze branche. Gedurende het jaar is gebleken dat het inzetten van nieuwkomers geen extra plekken oplevert en is er wijziging van de subsidie aangevraagd, waarmee we wilden gaan inzetten op mobiliteit en inwonersparticipatie voor kwetsbare dorpen en wijken. Het aanvragen van deze wijziging is te laat georganiseerd door het externe bureau. Na overleg met de provincie verleenden ze uitstel om deze middelen in te zetten in 2025. Hiermee is dit nadeel over de jaren budgettair neutraal.

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - SPUK Integraal Zorgakkoord (baten € 149.000 V)
 In 2025 verwachten wij op basis van de door ons ingediende declaratie SPUK IZA 2024 een bedrag van € 149.000 van (mandaat)gemeente Doetinchem te ontvangen. Doordat pas eind 2024 de regionale verdeling van de SPUK IZA-middelen 2024 bekend werd, konden wij deze verwachte opbrengst niet meer verwerken in onze gemeentelijke begroting 2024. Zie ook de toelichting onder lasten 6.1.

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - Collectief aanvullend vervoer (baten € 59.000 V)
 We hadden meer inkomsten aan eigen bijdragen voor ZOOV op Maat dan begroot (€ 19.000 V). Gebruikers van dit sociaal-recreatieve Wmo-vervoer betalen een eigen bijdrage per kilometer. Deze eigen bijdragen worden door ZOOV geïnd en in mindering gebracht op de factuur die wij maandelijks van ZOOV ontvangen. Daarnaast betalen inwoners met een Wmo-indicatie in Bronckhorst een vaste eigen bijdrage voor collectief taxivervoer van € 60 per jaar. In de begroting 2024 hielden we abusievelijk geen rekening met deze extra opbrengst (€ 40.000 V).

7.1. Volksgezondheid - Brede SPUK Gezondheid en Preventie (lasten € 178.000 V)
 We zetten de Brede SPUK-middelen onder andere in voor mentale gezondheid, aanpak overgewicht, valpreventie en vroegsignalering alcoholproblematiek. Het voordeel wordt veroorzaakt doordat de ureninzet van beleidsmedewerkers en combinatiefunctionarissen op deze thema's op andere Brede SPUK-onderdelen en taakvelden wordt verantwoord. Deze ambtelijke capaciteit nemen wij mee in de verantwoording van de besteding van de Brede SPUK-middelen aan het rijk.

6.2 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen - Regionale samenwerking SDA (lasten € 123.000 V)
 We raamden de kosten voor de regionale samenwerking Sociaal Domein Achterhoek (RSSDA) op basis van de conceptbegroting SDA 2024. De definitieve regionale begroting en daarmee ook de daadwerkelijke gemeentelijke bijdrage 2024 voor Bronckhorst vielen lager uit. Daarnaast hielden we rekening met extra kosten voor uitbreiding van de regionale capaciteit voor kwaliteit, toezicht en handhaving van de Wmo en de Jeugdwet. De ingangsdatum hiervan werd uitgesteld naar 1 januari 2025, wat een incidenteel voordeel in 2024 opleverde.

6.2 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen - POH/SOH jeugd (lasten € 75.000 V)
 We declareerden de inhuurkosten voor het project praktijkondersteuning huisartsen GGZ jeugd onder de SPUK Integraal Zorgakkoord (IZA), waardoor we overhielden op het budget voor POH/SOH jeugd.

6.2 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen - Hervormingsagenda jeugd (lasten € 106.000 V)
 Het afgelopen jaar bleef de duidelijkheid rondom de Hervormingsagenda jeugd uit. Het uitvoeringsbudget voor de Hervormingsagenda jeugd bedroeg begin 2024 € 212.000. Bij de tussenrapportage 2024 hadden we dit budget nog niet aangesproken en schoven we alvast de helft door naar 2025, waardoor een budget van € 106.000 resteerde. De lokale urgentie om veranderingen in de (aanpak van) jeugdzorg is onverminderd groot. Wij vragen u daarom dit resterend bedrag via een resultaatbestemming beschikbaar te stellen in 2025 om daarmee de lokale aanpak van de problematiek in de jeugdzorg te financieren. Het plan hiervoor volgt in de eerste helft van 2025.

6.3 Inkomensregelingen - Loonkostensubsidie (lasten € 97.000 N)
 Het aantal cliënten steeg in 2024 van 66 naar 77. Daarnaast was sprake van een aanpassing van de bruto wettelijk minimum loonberekening, waarbij vanaf 2024 het uurloon in plaats van het maandloon wordt gehanteerd. Bij werkweken boven de 36 uur leidt dit tot hogere kosten.

6.3 Inkomensregelingen - Energietoeslag (lasten € 59.000 N)
 Aanvragen voor de energietoeslag 2023 (€ 1.300 per huishouden) konden tot 1 juli 2024 worden ingediend. Als gevolg daarvan maakten wij in 2024 nog kosten voor de energietoeslag 2023. Hiervoor zijn we in de decembercirculaire 2024 deels (€ 40.981) gecompenseerd door het rijk.

6.3 Inkomensregelingen - Klijnsma gelden (lasten € 77.000 V)
 Bij de tussenrapportage 2024 schoven we € 175.000 van de Klijnsma gelden door naar volgende jaren met het doel dit in te zetten voor het (meerjarig) project 'Buitenschool sport- en cultuuraanbod voor kinderen'. Van het resterende budget voor armoedebestrijding jeugd gaven we minder uit dan verwacht. We zetten in op een intensievere communicatiecampagne en daarnaast op het versterken van de verbinding en samenwerking tussen gemeente en partners in het veld om de doelgroep beter te bereiken en toe te leiden naar inkomensregelingen.

6.4 Wsw en beschut werk - loonkosten Wsw (lasten € 53.000 V)
 De loonkosten Wsw vielen lager uit door onder andere de uitstroom van drie medewerkers als gevolg van het bereiken van de AOW-leeftijd en ziekte.

6.4 Wsw en beschut werk - loonkosten Wsw (baten € 61.000 V)
 Op basis van onze aangiften loonheffingen over 2023 ontvingen wij in 2024 een tegemoetkoming van de belastingdienst in het kader van de Wet tegemoetkomingen loondomein (Wtl). Deze wet kent een drietal tegemoetkomingen voor werkgevers met als doel werknemers met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt in dienst te nemen of te houden.

6.4 Wsw en beschut werk - sociale werkvoorziening Laborijn (baten € 172.000 V)
 Per 1 januari 2025 komen de Wsw-medewerkers van Laborijn bij de gemeente Bronckhorst in dienst. In 2025 ontvangen wij van Laborijn een vergoeding voor de waarde van de vakantiedagen en het vakantiegeld van deze medewerkers per 31 december 2024. Deze vergoeding is door ons als incidentele baat in 2024 verwerkt.

6.5 Arbeidsparticipatie - Werkcarrousel (lasten € 71.000 V)
Op basis van de dienstverleningsovereenkomst (DVO) met Laborijn betaalden we een maandelijkse bijdrage voor de Werkcarrousel. Laborijn maakte zelf ook gebruik van de werkplekken binnen de Werkcarrousel. Om die reden spraken we een kostenverdeling naar rato van gebruikersaantallen af. Een deel van de kosten voor de Werkcarrousel kwam daarmee voor rekening van Laborijn. In de afrekening van de DVO over 2024 werden wij voor dit deel gecompenseerd. Dit leverde een voordeel op ten opzichte van onze begroting.

6.6 Maatwerkvoorziening (Wmo) - Wmo vervoer begeleiding groep (lasten € 73.000 N)
 We gaven meer uit aan vervoer van cliënten naar dagbesteding en dagbehandeling. Een deel van dit vervoer wordt uitgevoerd door zorgaanbieders zelf en een deel wordt uitbesteed aan ZOOV (Actief). Voor de raming van ZOOV Actief gingen we uit van de door ZOOV afgegeven begroting voor 2024, maar de werkelijke kosten vielen hoger uit. Op basis van het jaarverslag en de kostenverantwoording van ZOOV over 2024 voeren we in 2025 een nadere analyse hierop uit.

6.71a t/m 6.71c Wmo (lasten € 632.000 N)
 Bij de tussenrapportage 2024 raamden we het budget voor Hulp bij Huishouden (HbH) af met € 100.000. Dit omdat de verzilvering van afgegeven indicaties HbH achterbleef als gevolg van personele tekorten, waardoor het merendeel van onze zorgaanbieders de gevraagde hulp niet kon leveren. In het laatste kwartaal van 2024 was sprake van een inhaalslag; de wachtlijst voor huishoudelijke hulp werd weggewerkt. Dit zorgde voor een toename van de verzilvering en daarmee stijging van de kosten, waardoor het (afgeraamde) budget werd overschreden (€ 228.000 N).

Daarnaast gaven we meer uit aan Wmo integrale ondersteuning dan verwacht (€ 365.000 N). Het aantal cliënten met een indicatie voor individuele en/of groepsbegeleiding steeg van 589 in 2023 naar 617 in 2024. Een van de oorzaken hiervan is dat opname in een verpleeghuis nog maar zeer beperkt mogelijk is, waardoor mensen met een vorm van dementie zo lang mogelijk thuis blijven wonen.

6.72a t/m 6.74c Jeugdzorg (lasten € 3.065.000 N)
 Bij het opstellen van de tussenrapportage 2024 zagen we dat de kosten voor Jeugdzorg stegen en hielden we rekening met een overschrijding van het budget eind 2024. We raamden niet bij, omdat de verwachte overschrijding binnen de omvang van de egalisatiereserve Open Einde Regelingen (€ 1,7 mln) viel. In het tweede halfjaar van 2024 namen de kosten voor jeugdzorg enorm toe. Het aantal jongeren in zorg steeg niet significant, maar de duur, intensiteit en kosten van zorgtrajecten namen wel toe. We zagen met name een stijging van de kosten voor landelijk ingekochte zorg en hoog intensieve zorgtrajecten (vaak met verblijf). Deze zorg wordt vaak ingezet door externe verwijzers. Ook leidden de wachtlijsten voor 'zorg met verblijf' tot zeer intenstieve vormen van ambulante jeugdzorg, wat een negatief effect had op de kosten voor integrale ambulante jeugdzorg (IAJ). Daarnaast speelden autonome ontwikkelingen, zoals het bieden van reële tarieven (AMvB), cao-wijzigingen en inflatie een rol bij de prijsontwikkeling van zorg. Dit werkt extra hard door bij langere inzet en hogere intensiteit van zorg.

8.2 Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen) - bouwgrondexploitatie algemeen (lasten € 430.000 N)
 We hebben bij de grondexploitatie Magnoliaweg Zelhem rekening gehouden met een bijdrage uit de bestemmingsreserve bovenwijkse voorzieningen in 2025 van € 430.000. Deze bijdrage hebben we echter een jaar eerder verwerkt door het vormen van een verliesvoorziening. Dit leidt in 2024 tot een eenmalig nadeel. In 2025 leggen wij een geactualiseerde verwachting aan u voor.

8.2 Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen) - bouwgrondexploitatie algemeen (baten € 240.000 N)
 In de 2e tussenrapportage 2023 verwachten we dat het Witte Paard Zelhem, voormalig school Bekveld en Iekinkweg Hengelo in 2024 afgerond zouden worden. Deze projecten hebben vertraging opgelopen of zijn ingehaald door nieuwe omstandigheden. Zo bleek de locatie bij Iekinkweg Hengelo na onderzoek niet geschikt genoeg voor woningbouw, de geraamde opbrengsten hiervan zijn echter abusievelijk blijven staan in de begroting. Bij de voormalig school Bekveld onderzoeken we nog hoe we dit project exact vorm gaan geven. Tenslotte hebben verschillende procedures omtrent het Witte Paard Zelhem langer geduurd dan verwacht. Wij verwachten de opbrengsten in 2025/2026. Deze aspecten leiden in 2024 tot een incidenteel nadeel. In 2025 leggen wij een geactualiseerde verwachting aan u voor.

8.3 Wonen en bouwen - leges Omgevingsvergunning (baten 329.000 N)
 Minder opbrengsten aan leges bouwvergunningen. De begrote opbrengst blijkt in de praktijk te optimistisch te zijn geweest (€329k N).

8.3 Wonen en bouwen - volkshuisvestingsfonds Bloemenbuurt Zelhem (lasten € 112.000 N)
 In 2022 en 2023 namen we enkele maatregelen in de Bloemenbuurt Zelhem, waardoor een groot aantal huishoudens aan de slag is gegaan met de verschillende maatregelen. Een deel hiervan is in 2023 al afgerond, maar ook in 2024 heeft deze impuls doorgewerkt. Doordat er meer energiemaatregelen zijn genomen, zijn de lasten voor dit deelproject hoger uitgevallen dan begroot.

8.3 Wonen en bouwen - volkshuisvestingsfonds Bloemenbuurt Zelhem (baten € 230.000 V)
 De maatregelen vanuit het volkshuisvestingsfonds Bloemenbuurt Zelhem worden grotendeels gedekt door SPUK (Specifieke UitKering) middelen vanuit het rijk en subsidie middelen vanuit de provincie. Hierbij is sprake van cofinanciering, waardoor we hier ook vanuit gemeentelijke middelen aan bijdragen. Doordat inwoners meer energiemaatregelen hebben genomen, hebben we ook meer subsidie middelen gebruikt ter dekking hiervan. Daarnaast hebben we een eenmalige correctie doorgevoerd zodat de SPUK middelen die we vanaf 2025 nog beschikbaar hebben ter dekking van deze energiemaatregelen, exact aansluit op het reeds verantwoorde bedrag. Per saldo leidt dit tot een incidenteel voordeel van € 118.000.

1.2 Openbare orde en veiligheid (lasten € 26.000 N)
Incidentele overschrijding budget door meer lijkschouwingen (€ 13k N) en de sanering van drugslab Zelhem (€ 30k N).

2.1 Verkeer en vervoer (lasten € 143.000 N)
We gaven meer uit voor onderhoud aan de wegen, vanwege werkzaamheden die door slechte weersomstandigheden eind 2023 niet uitgevoerd konden worden (€ 170.000 N). Daarnaast maakten wij kosten voor werkzaamheden die wij uitvoerden voor derden (€ 160.000 N). Die kosten berekenden wij door aan die derden (€ 160.000 V). Verder verstrekten wij meer instemmingen voor de aanleg van kabels en leidingen in de openbare ruimte (leges) dan verwacht en ontvingen wij daardoor ook meer vergoedingen voor degeneratie als gevolg van die aanleg (€ 25.000 V).

4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken - Leerlingenvervoer (lasten € 296.000 V)
 Voor de raming van de kosten voor het door ZOOV verzorgde leerlingenvervoer (ZOOV School) gingen we uit van de door ZOOV afgegeven begroting voor 2024. De daadwerkelijke kosten vielen echter veel lager uit. Op basis van het jaarverslag en de kostenverantwoording van ZOOV over 2024 voeren we in 2025 een nadere analyse hierop uit. Daarnaast hadden we minder kosten voor vergoedingen aan ouders die het vervoer van hun kinderen naar het speciaal of bijzonder onderwijs zelf regelen, dan verwacht.

5.1 Brede SPUK Sport, bewegen en cultuur (lasten € 141.000 N)
 We verantwoordden de totale inhuurkosten voor de combinatiefunctionarissen onder het Brede SPUK-onderdeel 'Brede Regeling Combinatiefuncties', waardoor we het budget op dit onderdeel overschreden. De combinatiefunctionarissen zetten zich in voor diverse thema's die op andere Brede SPUK-onderdelen en taakvelden worden verantwoord. De toewijzing van de ureninzet van de combinatiefunctionarissen naar de diverse thema's/onderdelen nemen wij mee in de verantwoording van de besteding van de Brede SPUK-middelen aan het Rijk.

5.1 Sportbeleid (baten € 338.000 V)
Verschillende subsidies vanuit het rijk en de provincie zijn in 2024 wel ontvangen maar waren niet in de begroting gebudgetteerd.

5.2 Sportaccommodaties (lasten € 34.000 N)
Het budget voor sportmaterialen voor sportaccommodaties is in 2024 aangepast. Wel was het noodzakelijk om verouderde sportmaterialen in verschillende zalen te vervangen. Verder was er in 2024 nog een nabetaling van een exploitatiebijdrage voor een sportzaal.

5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie (lasten € 410.000 V)
Het uitwerken van de plannen om te komen tot de reconstructie van de groenvakken kostte meer tijd dan verwacht, waardoor we in 2024 nog niet konden starten met de uitvoering (€ 300.000 V). Verder hebben wij minder uitgaven gehad voor de bestrijding van invasieve soorten (65.000 V). Het budget voor de inzet van medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt is niet aangepast aan de kostenstijgingen in de afgelopen jaren. We hebben een aantal medewerkers in vaste dienst genomen en de CAO lonen zijn gestegen (€ 64.000 N). We hadden meer inkomsten uit loonkostensubsidie vanuit het UWV dan verwacht (€ 64.000 V). We hebben een geraamde provinciale subsidie uit de subsidieregeling Biodiversiteit en Landschap ontvangen die besteed is aan landschapsherstelprojecten (€ 26.000 V) en wij hebben meer bomen moeten kappen, waardoor de opbrengsten van het hout hoger zijn dan in voorgaande jaren (€ 12.000 V).

5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie - plattelandsontwikkeling (lasten € 65.000 V)
 In de decembercirculaire 2023 hebben we € 80.000 ontvangen vanuit het ministerie van LNVV. Op dat moment hadden we hier nog geen concrete plannen voor. In 2024 hebben we deze ontwikkeld en al deels ingezet voor projecten in het landelijk gebied. De resterende middelen namen we op in het omgevingsprogramma Landelijk Gebied, die u in december 2024 heeft vastgesteld.

7.2 Riolering (lasten € 60.000 V)
Door minder aanvragen dan verwacht verstrekten wij minder subsidie voor het afkoppelen van hemelwater (€ 60.000 V).

7.5 Begraafplaatsen en crematoria (lasten € 63.000 N)
Wij maakten kosten aan enkele opstallen op de begraafplaatsen die per abuis toegerekend zijn aan het onderhoud van de begraafplaatsen (€ 30.000 N). We gaven meer uit aan de dienstverlening van het GBTwente voor het heffen van de begraafrechten (€ 10.000 N) en door de weersomstandigheden aan het onderhoud van de begraafplaatsen (€ 20.000 N).

8.1 Ruimte en leefomgeving - faciliterend grondbedrijf (lasten € 76.000 V)
 In november 2024 heeft u het MPO vastgesteld. Hierin keken we bij meerdere projecten welke kosten in het verleden zijn gemaakt, zodat we deze waarde in kunnen brengen in de nieuwe grondexploitaties. Hierbij concludeerden we dat we in 2022 bij drie projecten abusievelijk de gemaakte kosten niet hebben meegenomen naar 2023. Dit heeft in 2022 ten onrechte tot een nadeel geleid. In de berekeningen voor het MPO herstelden we dit. Dit leidt in 2024 eenmalig tot een voordeel van € 76.000.

8.1 Ruimte en leefomgeving - faciliterend grondbedrijf (lasten € 467.000 V)
 Daarnaast hebben we een aantal projecten waarbij we verwacht hadden stappen te maken in ontwikkeling, maar die vertraging opliepen. Een voorbeeld hiervan is het project huisvesting doelgroepen, waar we flexwoningen voor wilden inzetten. In het afgelopen jaar bleven deze projecten nog in de onderzoeks-/initiatieffase gebleven. In de 1^e en/of 2^e tussenrapportage 2025 komen wij hierop terug om de planning te actualiseren.

8.1 Ruimte en leefomgeving - planontwikkelfase (lasten € 110.000 N)
 In 2024 zijn we verdergegaan met de planontwikkeling van meerdere projecten, waaronder Mispelkamp Vorden en Charettes Stokhorsterpark Hummelo. Dit heeft in 2024 tot meer kosten geleid dan verwacht, maar onze verwachting is dat we deze kosten kunnen verhalen op externe partijen doordat dit ofwel tot een anterieure overeenkomst komt, danwel tot een grondexploitatie. Dit verschil is dan ook budgettair neutraal.

8.1 Ruimte en leefomgeving - faciliterend grondbedrijf (baten € 467.000 N)
 Daarnaast hebben we een aantal projecten waarbij we verwacht hadden stappen te maken in ontwikkeling, maar die vertraging hebben opgelopen. Een voorbeeld hiervan is het project huisvesting doelgroepen, waar we flexwoningen voor wilden inzetten. In het afgelopen jaar zijn deze projecten nog in de onderzoeks-/initiatieffase gebleven. In de 1^e en/of 2^e tussenrapportage 2025 komen wij hierop terug om de planning te actualiseren.

8.1 Ruimte en leefomgeving - planontwikkelfase (baten € 110.000 V)
 In 2024 zijn we verdergegaan met de planontwikkeling van meerdere projecten, waaronder Mispelkamp Vorden en Charettes Stokhorsterpark Hummelo. Dit heeft in 2024 tot meer kosten geleid dan verwacht, maar onze verwachting is dat we deze kosten kunnen verhalen op externe partijen doordat dit ofwel tot een anterieure overeenkomst komt, danwel tot een grondexploitatie. Dit verschil is dan ook budgettair neutraal.

3.1 Economische ontwikkeling - Leader (lasten € 70.000 V)
De EU stelt met het programma 'Leader' middelen beschikbaar voor maatschappelijke initiatieven in het landelijk gebied en wij dragen, samen met de provincie, bij met cofinanciering aan initiatieven in de eigen gemeente. We hebben cofinancieringsverzoeken afgegeven in november/december 2024. De subsidieverzoeken zijn nog in behandeling bij de Lokale Actiegroep Leader. We verwachten de definitieve cofinancieringsverzoeken in 2025 te ontvangen (en de toegezegde cofinanciering uit te betalen).

3.1 Economische ontwikkeling - vitale kernen (lasten € 83.000 V)
 In 2024 gaven we € 83.000 minder uit aan vitale kernen dan u als raad beschikbaar stelde. Dit is deels ontstaan doordat het maken van een ontwerp voor de Smidsstraat/Magnoliaweg meer tijd in beslag nam door het participatieproces. We staken hierbij namelijk meer tijd in overleg met diverse belanghebbenden en daardoor minder aan de voorbereiding. Deze kosten verwachten we dan ook nog in 2025. Daarnaast viel de afronding van het Marktplein Steenderen goedkoper uit. Tenslotte liepen we vertraging op bij de uitwerking van de plannen voor de Dorpsstraat Vorden. Voor de voorbereidingskosten Smidsstraat/Magnoliaweg en de Dorpsstraat Vorden vragen wij u dan ook om deze middelen (€ 38.000) via een resultaatbestemming beschikbaar te stellen in 2025.

3.2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur – Industriepark Zelhem (lasten € 294.000 V)
Voor de grondexploitatie Industriepark Zelhem troffen we in het verleden een verliesvoorziening van € 500.000. Deze konden wij deels (€ 294.000) vrij laten vallen. Dit leidt tot een eenmalig voordeel.

3.4 Economische promotie - toeristenbelasting (baten € 231.000 V)
 De opbrengsten toeristenbelasting ontvangen we achteraf. Over het jaar 2023 zijn deze € 106.000 hoger uitgevallen dan verwacht doordat het aantal toeristen en het aantal overnachtingen steeg. Daarnaast gaan we er vanuit dat deze stijging over 2024 doorzet. Hierdoor houden we rekening met een aanvullende € 125.000 meeropbrengsten over het jaar 2024. In 2025 actualiseren we de geraamde opbrengsten toeristenbelasting.

7.4 Milieubeheer - aanpak energie armoede (lasten € 296.000 V)
 We lanceerden een witgoedregeling voor huurders waarmee ze één witgoed apparaat gratis kunnen vernieuwen. Hier is echter nog maar beperkt gebruik van gemaakt. We namen de regeling onder de loep en o.a. ervoor gezorgd dat vanaf 2025 een grotere doelgroep aanspraak kan maken op deze regeling.

7.4 Milieubeheer - energietransitie (lasten € 98.000 V)
 In maart legden wij het raadsvoorstel Herijkte Routekaart aan u voor voor goedkeuring. Echter heeft u middels een Ordevoorstel, het raadsvoorstel Herijkte Routekaart, teruggegeven aan het college. Hierdoor liep de uitvoering van de Routekaart vertraging op en dit verklaart een deel van het voordeel op de lasten. In juli stelde u de herziene Herijkte routekaart Bronckhorst energieneutraal vast. In deze versie zetten we meer dan voorheen in op regie nemen en op het realiseren van de doelstellingen. Hierdoor, en door de overschrijding in 2023, grepen we in op de inhuurlasten en besteedden we in het spoor 'regie op randvoorwaarden' minder dan begroot. Vooral de inhuurlasten beperkten we fors. Tenslotte gaven we in 2024 op het spoor 'regie op dorps energieprocessen' minder uit dan begroot, omdat we de opzet, aanpak en structuur van een dorpsenergieproces aanpasten. Dit mede op basis van de geleerde lessen uit de reeds opgestarte DEP's. Ook is de externe procesbegeleiding intern overgenomen, om zo de continuering, kwaliteit, doelstelling en kaders van het proces te waarborgen. Een andere belangrijke kostenbesparing komt voort uit opgezegde abonnementen.

7.4 Milieubeheer - Nationaal Isolatie Programma (lasten € 82.000 V)
 Via het energieloket Achterhoek stelden we isolatie subsidies beschikbaar onder de regelingen 'geld voor gemak' en 'klussen zonder kosten'. Als gevolg van een gerechtelijke uitspraak sloten we spouwmuurisolatie echter uit als mogelijke isolatie maatregel die gesubsidieerd wordt. Bij de oude werkwijze zijn o.a. vleermuizen in de spouw namelijk onvoldoende beschermd. Nu mag de spouw zonder ecologisch onderzoek niet meer gevuld worden. Dit heeft als gevolg gehad dat de meest laagdrempelige maatregel is weggevallen en we minder isolatie subsidies verstrekten dan verwacht.

7.4 Milieubeheer - aanpak energie armoede (baten € 296.000 N)
 We lanceerden een witgoedregeling voor huurders. Deze kosten kunnen we dekken door middelen van het rijk. Doordat er in 2024 nog maar beperkt gebruik is gemaakt van deze regeling, gebruiken we ook minder subsidiemiddelen van het rijk. Per saldo zijn deze afwijkingen budgettair neutraal.

7.4 Milieubeheer - energietransitie (baten € 98.000 N)
 Voor de energietransitie gebruiken we grotendeels CDOKE-middelen, een SPUK-regeling vanuit het rijk. Doordat de lasten voor de energietransitie in 2024 lager uitvielen dan begroot, zorgt dit ook voor een nadeel op de baten. Per saldo is dit budgettair neutraal.

7.4 Milieubeheer - Nationaal Isolatie Programma (baten € 82.000 N)
 Via het energieloket Achterhoek stelden we isolatie subsidies beschikbaar onder de regelingen 'geld voor gemak' en 'klussen zonder kosten'. In 2024 verstrekten we minder isolatie subsidies dan verwacht. Doordat we vanuit het rijk subsidie hiervoor ontvangen, vielen ook de baten lager uit dan begroot. Per saldo is dit budgettair neutraal.

0.1 Bestuur - dotatie pensioen-/wachtgeldvoorziening wethouders (lasten € 642.000 N)
 Door de dalende rekenrente (van 3,160% naar 2,325%) moest de pensioenvoorziening wethouders op basis van de actuariële berekeningen per 31-12-2024 worden aangevuld.

0.2 Burgerzaken - reisdocumentenpiek (lasten € 55.000 N)
In de 2e tussenrapportage 2024 informeerden we u al over de reisdocumentenpiek. We gingen er vanuit dat zowel de opbrengsten (€ 323.000) als de lasten (€ 213.000) hoger uit zouden vallen. Deze prognose is echter nog te behoudend geweest. Dit is vooral te herleiden naar het aanvragen van een tweede reisdocument en naar aanvragen die eerder zijn gedaan dan dat het document afliep. Hierdoor zijn de kosten voor de afdracht van leges aan het rijk € 55.000 hoger uitgevallen. In de tussenrapportage 2025 actualiseren we onze inschatting voor 2025 t/m 2028.

0.2 Burgerzaken - reisdocumentenpiek (baten € 76.000 V)
 In de tussenrapportage 2024 informeerden we u al over de reisdocumentenpiek. Deze prognose is echter nog te behoudend geweest. Dit is vooral te herleiden naar het aanvragen van een tweede reisdocument en naar aanvragen die eerder zijn gedaan dan dat het document afliep. Hierdoor vallen de opbrengsten € 76.000 hoger uit.

Algemene dekkingsmiddelen

0.5 Rente
We ontvangen rente op de uitgezette gelden in het schatkistbankieren en uitgezette leningen via het SvN. Door het achter blijven van investeringen, ontvangen voorschotten op subsidies en een toename in de uitgezette leningen hebben we meer rente ontvangen dan dat we hadden ingeschat.

0.7 Algemene uitkering
Voor een toelichting op de afwijking ten opzichte van de begroting verwijzen we naar de toelichting op de dekkingsmiddelen (3.6.2.).

0.8 Overige baten en lasten - Stelpost formatieruimte (lasten € 828.000 V)
 In de begroting houden we rekening met een stelpost voor het flexibel formatiebudget. Dit bestaat uit een budget voor externe inhuur en een budget voor vacatureruimte. Ultimo 2024 bedroeg dit formatiebudget nog € 919.000. Daarnaast hielden we in 2024 rekening met extra ruimte als gevolg van dekking van ambtelijke inzet uit bijvoorbeeld rijksmiddelen (specifieke uitkeringen), subsidies en projectgelden. We raamden hiervoor een bedrag van € 783.000, waarvan € 692.000 werd gerealiseerd. Dit leverde een nadeel op van € 91.000.

0.8 Overige baten en lasten - duurzame mobiliteit achterhoek (lasten € 100.000 N)
 Het penvoerderschap Duurzame mobiliteit achterhoek is financieel uitgevoerd door de regio Achterhoek. Wij ontvingen twee beschikkingen, waaruit we de lasten dekken. De raming van de baten en lasten namen we in 2024 abusievelijk echter niet op in de begroting. Dit leidt dan ook tot een afwijking op de baten en lasten, die per saldo budgettair neutraal is. In 2025 verwachten we het project af te ronden.

0.8 Overige baten en lasten - duurzame mobiliteit achterhoek (baten € 100.000 V)
 Het penvoerderschap Duurzame mobiliteit achterhoek is financieel uitgevoerd door de regio Achterhoek. Wij ontvingen twee beschikkingen, waaruit we de lasten dekken. De raming van de baten en lasten namen we in 2024 abusievelijk echter niet op in de begroting. Dit leidt dan ook tot een afwijking op de baten en lasten, die per saldo budgettair neutraal is. In 2025 verwachten we het project af te ronden.

Overhead

0.4 Overhead - Organisatieontwikkeling versterken organisatie (lasten € 203.000 V)
 De kosten voor het versterken van de organisatie (tijdelijke inzet en extra bemensing op bijvoorbeeld managementfuncties) konden we in 2024 dekken uit de financiële ruimte die er was door nog openstaande vacatures. Hierdoor besteedden we het budget voor de organisatieontwikkeling in 2024 niet volledig. Wij vragen u om het resterend budget van € 203.000 via resultaatbestemming beschikbaar te stellen in 2025, omdat we zien dat de werving langer doorloopt en daarmee de tijdelijke inzet van de genoemde managementfuncties nodig is in het programma om in deze fase de bemensing voldoende op sterkte te houden.

0.4 Overhead - Juridische aangelegenheden (lasten € 269.000 V)
 In de afgelopen jaren werden we geconfronteerd met, en een toenemend aantal civiele procedures en een toename van de lengte van die procedures (Beroep/Hoger beroep/Cassatie). De kosten van de Rechtspraak en de kosten voor het inschakelen van de huisadvocaat, zijn reden geweest het budget voor 2024 te verhogen. Naast deze feiten is meegewogen dat steeds vaker en langer (Hoger beroep) tegen de overheid geprocedeerd wordt.  Dit blijft een aanname en niet is met zekerheid te zeggen hoeveel civiele procedures er gaan lopen. Wat met enige zekerheid aan te geven is, gaat over de lopende civiele procedures en of deze in een aankomend jaar tot een eindvonnis gaan komen. Op basis van deze afwegingen is voor 2024 het budget verhoogd. Vervolgens zijn er echter in 2024 geen civiele procedures tegen de gemeente gestart en kwamen andere civiele procedures tot een eindvonnis. Ook zelf startte de gemeente geen civiele procedure(s). 

0.4 Overhead - Informatisering en Automatisering (€ 163.000 V)
 We werken op het gebied van ICT samen met de gemeente Doetinchem. In 2024 ontvingen we € 266.000 terug over het jaar 2023.

Reserves