Wat deden we in 2024 om de maatschappelijke doelen te bereiken?

Alle inwoners van Bronckhorst doen mee in de samenleving

Inleiding

Ons beleidsplan ‘Gewoon meedoen’ is de komende jaren onze gids voor keuzes in het sociaal domein. Voor sommige thema’s is meer verdieping nodig, toch zijn we goed voorbereid op landelijke en lokale ontwikkelingen. We werken met verdiepende nota’s over bijvoorbeeld vrijwilligerswerk en mantelzorg. Deze helpen ons om onze inwoners te versterken en te ondersteunen.

Resultaten

We ondersteunden mantelzorgers volgens het nieuwe beleid

Bewustwording is het belangrijkste doel in het nieuwe mantelzorgbeleid. We maakten een campagne om mensen die voor anderen zorgen te informeren over hulp. We spraken ook met werkgevers om aandacht te vragen voor mantelzorgers onder hun werknemers.

We versterkten het vrijwilligerswerk volgens het nieuwe beleid

We vroegen ‘Meedoen in Bronckhorst’ en ‘Stichting Present’ om een Vrijwilligerspunt te maken. Dit punt helpt verenigingen en organisaties. Het verbetert de leefbaarheid, ondersteunt bewonersinitiatieven, versterkt de sociale basis en waardeert vrijwilligers. Het Vrijwilligerspunt koppelt vrijwilligers aan werk en helpt vrijwilligers.

We zorgden voor een stevige basis voor bestaanszekerheid van onze kwetsbare inwoners

We verbreedden het armoedebeleid naar bestaanszekerheid en zorgden zo voor een stevige basis voor diegenen die dit het hardste nodig hebben. De regelingen voor huishoudens met een laag inkomen pasten we aan. Deze aanpassingen helpen inwoners met een laag inkomen. Kinderen in deze gezinnen kunnen makkelijker vergoedingen krijgen voor producten of diensten die ze nodig hebben. We voegden regelingen samen tot één budget op de 'Hierhe’jwat' pas. Volwassenen kunnen makkelijker sporten en aan cultuur meedoen doordat we een groot deel van de contributie vergoeden. Verder bieden we een collectieve ziektekostenverzekering voor inwoners met een laag inkomen en hoge zorgvraag. Daarnaast is er een witgoedregeling om oude apparaten te vervangen om zo de energierekening te verlagen. De meeste wijzigingen gingen in op 1 januari 2025.

Inwoners van Bronckhorst maken gezondere keuzes

Inleiding

We vertaalden onze doelen naar een plan van aanpak voor Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). We gebruiken de brede specifieke uitkering (SPUK) voor activiteiten op het gebied van sport, bewegen, sociale basis en gezondheid. We werken in de regio samen met gemeenten en zorgverzekeraars aan vijf programma’s: Welzijn op Recept, Kansrijke Start, Valpreventie, Gezond Gewicht kinderen en Gezond Gewicht volwassenen. Voor de specifieke uitkering leggen we verantwoording af aan het rijk.

Resultaten

We bevorderden de gezonde samenleving

We versterkten de samenwerking met maatschappelijke partners vanuit het Gezond en Actief Leven programma’s (GALA).  We voerden diverse activiteiten uit voor inwoners zoals gezondheidschecks. Drie keer organiseerden we de cursus ‘Blieven staon' om vallen te voorkomen. We zetten in op alcoholpreventie omdat het alcoholgebruik in Bronckhorst hoger ligt dan in de regio Noord- en Oost Gelderland. Het gaat bijvoorbeeld om kinderen onder de 18 jaar die al mogen drinken van hun ouders, bingedrinken bij leerlingen in het voortgezet onderwijs en volwassen zware drinkers. Jongeren konden na het volgen van de alcoholpreventiecursus en het behalen van hun rijbewijs, gratis hun rijbewijspasje ophalen. Voor de programma's Eenzaamheid en Mantelzorg was er een periode geen personeel beschikbaar.

We bevorderden de gezondheid met regionale samenwerking

We liepen vertraging op bij het opstellen van de werkagenda Integraal Zorg Akkoord (IZA). Daardoor liep ook de uitvoering achter. We zetten druk op het proces via regionale samenwerking in het sociaal domein, maar de uitvoering versnelt nog niet. De uitvoeringscoalities startten in september en stelden een voorlopige werkagenda IZA op. Hierin staan regionale en lokale activiteiten. De VNG heeft de resolutie 'vervolg IZA' aangenomen. Sindsdien konden we doorgaan met de uitvoering.

We hebben een woonzorgvisie

Inleiding

Alle gemeenten moeten vanaf 2023 starten met een integrale, regionaal afgestemde, woonzorgvisie voor alle aandachtsgroepen en ouderen. Dit staat in de programma’s ‘Een thuis voor iedereen’ en ‘Wonen en zorg voor ouderen’ van het rijk. De woonzorgvisie heeft gevolgen voor de zorg en de benodigde woonvormen. Het doel van de woonzorgvisie is dat mensen langer fijn en veilig thuis kunnen wonen. Het is belangrijk dat inwoners zelf kiezen hoe zij omgaan met hun toekomst en gezondheid. We maken mensen bewust over dit onderwerp en stimuleren andere woonvormen.

Resultaten

We werkten de woonzorgvisie uit in een uitvoeringsprogramma

We actualiseerden de woonzorgvisie. De woonzorgvisie 2025-2030 richt zich op het behouden en versterken van welzijn, leefbaarheid en naoberschap. We willen dat onze inwoners zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. Daarom sturen we op een passende woning voor mensen met een zorg- of ondersteuningsvraag en investeren in toekomstbestendige professionele zorg. In het uitvoeringsprogramma namen we op dat we verschillende woonvormen realiseren, zoals nultredenwoningen en geclusterd wonen.

Ook hadden we oog voor vernieuwende wooninitiatieven en de continuïteit van de professionele zorg. Door passende woningen voor ouderen en hulpbehoevenden te bieden, komen er woningen vrij voor andere doelgroepen, zoals starters of doorstromers. We begonnen samen met de Achterhoekse gemeenten, woningcorporaties en andere betrokkenen met het opstellen van een regionale visie. Over de integratie met de woonvisie leest u meer in deelprogramma 2A Passend wonen (2.1.2).

We verkenden de mogelijkheden voor een Wmo-convenant met woningcorporaties

We spraken met de corporaties over de woonzorgvisie. De corporaties speelden een belangrijke rol bij het maken van deze visie. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) komt op verschillende plekken in de woonzorgvisie terug. We spraken nog niet over de mogelijkheden voor een Wmo-convenant, we spraken af dat we dit doen bij de uitvoering van de woonzorgvisie.

Programma Migratie en integratie, huisvesting nieuwkomers

Inleiding

We zetten belangrijke stappen in een onzekere en veranderende omgeving. Vanaf 1 februari 2024 geldt de Spreidingswet. Gemeenten moeten nu asielzoekers opvangen. Het doel is genoeg opvangplekken te creëren en asielzoekers eerlijk te verdelen over provincies en gemeenten. Voor Bronckhorst betekende dit een verhoging van 130 naar 221 asielzoekers. Het kabinet wil een strenger asielbeleid. Zij wil minder vluchtelingen toelaten, minder opvangplekken creëren, asielzoekers langer laten wachten, strengere regels opstellen en soberder opvanglocaties bieden. Dit heeft grote invloed op de taak van de gemeenten. Hierdoor veranderden de taakstellingen regelmatig. In de regio Achterhoek besloten we om de maatschappelijke opgave volgens de regionale plannen te blijven uitvoeren. De Spreidingswet geldt totdat er nieuwe wetgeving is. Voor onze gemeente betekende dit dat we in 2024 de taak hadden om 221 asielzoekers en 73 statushouders op te vangen en 280 opvangplaatsen te maken voor Oekraïense ontheemden. Eind 2024 kregen we van minister Faber een nieuw verdeelbesluit met nieuwe doelstellingen voor volgend jaar. Dit riep regionaal en landelijk vragen op. De bestuurlijke provinciale tafel gaf deze vragen terug aan het ministerie. We ontvingen nog geen antwoorden. We zijn afhankelijk van wijzigingen en aanpassingen vanuit het ministerie. We hebben korte lijnen en schakelen snel waar mogelijk. Dit vraagt soms om nieuwe overwegingen en besluiten, zowel lokaal als regionaal. Wij zijn als regio en provincie Gelderland verantwoordelijk voor deze opgaven. We besloten verder te gaan met het mogelijk maken van twee opvanglocaties. De inspanningsverplichting voor huisvesting van Oekraïense ontheemden is in het laatste verdeelbesluit verlaagd van 280 naar 252.

Resultaten

We zorgen voor passende huisvesting voor statushouders

We huisvestten 55 nieuwkomers. Dit deden we samen met woningcorporaties ProWonen en Sité. We gebruikten ook creatieve oplossingen zoals de doorstroomlocatie (DSL) en kamergewijze verhuur. De HotelAccommodatieRegeling (HAR) bij Villa Zilverlinde stopte in december 2024. Alle bewoners van de HAR kregen een nieuwe plek in de DSL.Onze taakstelling van 83 nieuwkomers haalden we niet, we hebben een achterstand van 28. De instroom van alleenreizende statushouders paste niet bij ons aanbod van gezinswoningen. De IND heeft achterstanden in het beoordelen van aanvragen, soms tot 2 jaar. De HAR kon maar 6 maanden duren. Daarna waren we als gemeente verantwoordelijk voor huisvesting, die we niet konden bieden. Daarom maakten we kamergewijze verhuur mogelijk voor nieuwkomers. We maakten afspraken met de corporaties en spraken af dat we de eerste woningen begin 2025 inzetten.

We zochten opvanglocaties voor asielzoekers

We bereidden twee opvanglocaties voor alleenreizende minderjarige asielzoekers (AMV’s) voor. We zochten naar geschikte locaties die passen bij de dorpen in de gemeente. We kozen niet voor één grote opvanglocatie, omdat dat niet past bij de omgeving. Daarom kozen we voor een locatie in Hengelo en één in Vorden. Volgens het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) zijn kleine opvanglocaties alleen geschikt voor alleenreizende minderjarige asielzoekers. Daarom gingen we in overleg met de regio over de huisvesting van 221 AMV’s op drie locaties met elk 80 plekken. Voor de derde locatie maakten we een pas op de plaats. Op 7 maart besloten we om de grond in Hengelo aan het COA te verhuren. Op 11 maart informeerden we inwoners en omwonenden. Sinds 19 april overlegden we regelmatig met omwonenden. Op 3 juli besloten we om ook de grond in Vorden aan het COA te verhuren. Op 8 juli zijn inwoners en omwonenden geïnformeerd. In Vorden werd een klankbordgroep opgericht. Op 16 september was de eerste bijeenkomst. Tijdens deze overleggen bespraken we de zorgen en wensen van de omwonenden en gaven we samen met het COA en Nidos (landelijke voogdijorganisatie voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen) informatie over de opvang. In de tweede helft van 2024 was er regelmatig contact met het COA over de huisvestingsmogelijkheden en eisen. Hierbij namen we ook de wensen van de omwonenden mee en bespraken we de eerste tekeningen. Uw raad namen we mee over de keuzes.

We verleenden asielnoodopvang

Sinds november 2024, vingen we net als voorgaande jaren AMV’s op in de noodopvang bij de Betteld in Zelhem.

We huisvestten Oekraïense ontheemden

Het jaar startten we met een inspanningsverplichting van 231 opvangplekken voor Oekraïense ontheemden. Dit werd later verhoogd naar een inspanningsverplichting van 280 plekken. Eind 2024 hadden we 14 locaties, met in totaal 235 opvangplekken. We behaalden de doelstelling van het begin van het jaar. We breidden het aantal niet uit naar 280 plekken omdat de druk op het personeel te hoog werd. Eind 2024 werd de inspanningsverplichting verlaagd naar 252 plekken.

We vonden een pand voor de Internationale Schakel Klas (ISK)

Minderjarige asielzoekers zijn net als Nederlandse kinderen leerplichtig. Na gesprekken met het onderwijs besloten we om ISK-onderwijs aan te bieden in één schoolgebouw. Dit maakt het mogelijk om naast lessen ook begeleiding en ondersteuning te bieden. We kozen voor het pand van het Kompaan in Vorden dat per 1 januari 2025 vrijkomt. Dit is een onderwijspand met een maatschappelijke bestemming. In oktober informeerden we omwonenden over het plan om dit pand te gebruiken voor ISK-onderwijs. Eind 2024 lieten we bouwtechnisch onderzoek uitvoeren. Hieruit bleek dat het pand geschikt is voor klassikaal onderwijs. Omwonenden vroegen ook om onderzoek te doen naar verkeersveiligheid en sociale veiligheid. We spraken af om dit mee te nemen in een haalbaarheidsonderzoek dat in het voorjaar 2025 klaar is.

Programma Migratie en integratie, het bevorderen van meedoen van nieuwkomers

Inleiding

We zetten belangrijke stappen in een onzekere en veranderende omgeving. Vanaf 1 februari 2024 geldt de Spreidingswet. Gemeenten moeten nu asielzoekers opvangen. We moeten genoeg opvangplekken creëren en asielzoekers eerlijk verdelen over provincies en gemeenten. Dat geeft een taakstelling voor huisvesting, maar vraagt ook om andere voorzieningen zoals onderwijs en inburgering.

Resultaten

We hadden voor AMV’ers een onderwijsaanbod

Ieder kind heeft leerplicht. Onderwijs is een belangrijk onderdeel van het dagprogramma van de jongeren. Dit was een belangrijk deel van het opzetten van drie opvanglocaties in Bronckhorst. We spraken al vroeg met Achterhoek VO. Achterhoek VO dacht mee over hoe het onderwijs te organiseren. Ze wilden een onderwijslocatie die geschikt is voor onderwijs aan deze groep jongeren. De jongeren in de noodopvang bij de Betteld kregen sinds december onderwijs op locatie. Achterhoek VO verzorgde dat onderwijs.

Voor de Oekraïense nieuwkomers was er een taalaanbod

Vrijwilligers deden veel voor Oekraïense nieuwkomers, zoals taallessen. Dit gebeurde op verschillende locaties in Bronckhorst. Dit was tijdelijk, maar het bleek dat deze groep langer blijft. Deelname was vrijblijvend en dat maakte dat aanwezigheid erg wisselend was. Samen met de taalhuiscoördinator en vrijwilligers bleven we taallessen aanbieden. We gebruikten hetzelfde materiaal en volgden de vorderingen. We stuurden meer op de aanwezigheid. Het Graafschap College startte met een groep in Bronckhorst. Zij kregen les van NT2-docenten en gebruikten hetzelfde materiaal. De financiering liep via Doetinchem als centrumgemeente.

We boden ondersteuning bij de inburgering van statushouders

Iedere nieuwe inwoner die moest inburgeren, kreeg een passend traject aangeboden. Deze trajecten voerde Interbeek Support uit. De locatie in Zelhem was te klein voor het aantal deelnemers. Door de verhuizing van het Kompaan naar een nieuwe locatie, zagen we een kans. Het voormalige schoolgebouw aan het Hoge in Vorden biedt meer mogelijkheden voor praktijkonderdelen, zoals het bezoeken van een bibliotheek, huisarts en andere partijen. De eerste kandidaten ronden binnenkort hun inburgering af. Dit geeft ons nieuwe informatie die we kunnen meenemen in onze afspraken en procedures.

We boden begeleiding naar werk aan inburgeraars onder de oude wet

Vanuit het rekenkamerrapport kregen we informatie om meer te kunnen doen voor inwoners die onder de oude wet zijn ingeburgerd. In overleg met de sociaal-consulenten schakelden we Base2work in. Base2work begeleidde 13 inwoners. De medewerker van Base2work keek per persoon naar taalvaardigheid, werkervaring en opleidingen. En besprak wat mogelijk is. We zagen dat Base2work snel vertrouwen wint en persoonlijke aandacht geeft. Zo ontdekten ze waarom iemand nog niet werkt. We spraken af dat we nog een half jaar doorgaan met dit traject, en dat we bekijken of we een tweede traject kunnen starten.

We hadden een sociaal-consulent voor Oekraïners

Deze groep nieuwkomers blijft langer dan verwacht. Daarom stelden we een extra sociaal-consulent aan om inzicht te krijgen in de behoeften van Oekraïense nieuwkomers. Zo konden we dezelfde ondersteuning bieden als aan andere inwoners. De sociaal-consulent ondersteunde met diverse vragen over werk, vervoer, school en financiën. En verwees door waar dat kon.

We hadden jobcoaches voor nieuwkomers

Er ontbrak een schakel tussen de sociaal-consulent en de werkgevers. Op basis van ervaringen met Base2work en vragen uit de praktijk, stelden we een jobcoach aan. We wilden beter begrijpen wat nodig is voor duurzame uitstroom naar werk voor nieuwkomers. De jobcoach startte met inzicht hierin te krijgen en zorgde voor een betere verbinding tussen de sociaal-consulent en werkgevers. Zo konden we gerichter ondersteuning bieden en de kans op succesvolle uitstroom naar werk vergroten.

Met het project 'Inwonerparticipatie gastouderopvang' hadden we de focus op gastouderopvang

In oktober 2023 startte Bronckhorst een project om inwonersparticipatie te bevorderen, met focus op gastouderopvang. Helaas leidde de inzet van nieuwkomers als extra ondersteuning niet tot meer plekken bij gastouders of kinderopvang. De regels en wetgeving laten dat niet toe. De gebruikte methodiek werkte wel. We probeerden de subsidie in te zetten voor mobiliteit en taalontwikkeling, zoals in Lochem en Berkelland. Dit lukte niet binnen de beschikbare termijnen. We spraken af in 2025 hierover een verantwoording uit te werken.

Indicatoren

Lokale indicatoren

Risico's